Loodaccu's
De loodaccu is één van de oudste accu’s. Hij is uitgevonden in 1859 en is nog steeds de meest gebruikte oplaadbare accu. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat loodaccu’s veel voordelen hebben. Zo is de opbouw heel simpel: ze bestaan slechts uit water, zwavelzuur en lood. Daarnaast leveren ze een hoge elektrische stroom en een hoge spanning en zijn ze relatief goedkoop. Loodaccu’s worden gebruikt in o.a. auto’s en UPS-systemen, maar ook voor de modelbouw.
De werking van loodaccu's
Accu’s bestaan uit meerdere cellen. Elke cel heeft een spanning van 2,1V.
Op accu’s is vaak de volgende informatie te vinden:
U = 12V
I = 25A
Imax = 120A (5sec.)
C = 17Ah (C/20) of (20h)
Hierbij is U de spanning, in dit geval dus 12 volt.
I is de stroom in Ampère. De accu in het voorbeeld kan continu 25 ampère leveren.
Bij Imax staat de stroom aangegeven die de accu gedurende korte tijd kan leveren, dus 120 ampère gedurende 5 seconden.
C staat voor capaciteit en wordt weergegeven in Ampère per uur (Ah). De toevoegingen, C/20 en 20h, betekenen dat de accu in 20 uur ontladen wordt.
Een loodaccu heeft een + en een – pool. De + pool is een plaat van lood, bedekt met een laag loodoxide. De – pool is een plaat zuiver lood. Deze platen hangen in een bak met zwavelzuur en gedestilleerd water (63% water / 37% zwavelzuur). Deze vloeistof heet accuzuur of elektrolyt.
Wanneer u de accu aansluit op een verbruiker gaat er een stroom lopen door het spanningsverschil. Hierdoor wordt het loodoxide omgezet in loodsulfide. Wanneer alles omgezet is, is de cel leeg.
Natte accu’s
De eerste loodaccu’s waren natte accu’s. De elektrolyt hierin is vloeibaar. Er zijn verschillende soorten natte accu’s te onderscheiden:
- Startaccu’s: deze accu’s leveren een korte tijd een hoge stroom. Een voorbeeld is de autoaccu. Startaccu’s mogen niet verder ontladen worden dan 20%
- Stationaire accu’s of semi-tractie accu’s: deze leveren een lagere stroom dan startaccu’s, maar kunnen wel beter tegen loodsulfide. Ook kunnen ze dieper ontladen worden (tot 50%). Stationaire accu’s worden vaak gebruikt als stroomvoorziening bij stroomuitval, bijvoorbeeld in ziekenhuizen en telefooncentrales.
- (Vol)tractie accu’s: deze accu’s zijn de duurste natte accu’s. Ze kunnen echter ook dieper ontladen worden (tot 80%) en hebben een langere levensduur. Tractie accu’s zijn grotere accu’s die onder andere gebruikt worden in hoogwerkers, heftrucks en landbouwmachines.
Gel accu’s
De gel-accu, ook wel SLA (Sealed Lead Acid) genoemd, is een onderhoudsvrije loodaccu. Dit is een zogenaamde droge accu. Het grootste verschil met de natte accu is dat het elektrolyt bij droge accu’s een gel is in plaats van een vloeistof. De gel-accu heeft een maximale capaciteit van 30 Ah. Een voordeel is dat het elektrolyt er niet uit kan lopen en dat de platen dus niet droog komen te staan. Daarnaast is ook de zelfontlading minder dan bij natte accu’s. Ze worden gebruikt in bijvoorbeeld UPS-systemen en rolstoelen. De SLA is relatief goedkoop, heeft weinig onderhoud nodig en is betrouwbaar. Om deze redenen wordt hij dan ook vaak toegepast in de gezondheidszorg.
VRLA’s
VRLA’s (Valve Regulated Lead Acid) zijn ook onderhoudsvrije accu’s. De maximale capaciteit is echter hoger dan die van een SLA: van 30 Ah tot enkele duizenden Ah. Ze worden voornamelijk gebruikt voor stationaire toepassingen en als back-up in bijvoorbeeld ziekenhuizen en banken.
Loodvlies accu’s
Loodvlies accu’s, of AGM (Absorbed Glass Material), leveren betere prestaties dan de standaard natte loodaccu’s. Het elektrolyt wordt hier opgenomen in een mat met fijn glasfiber. Hierdoor kan het materiaal niet lekken.
De interne weerstand bij AGM accu’s is laag en ze kunnen een hoge spanning leveren. Andere voordelen zijn dat ze tegen hoge en lage temperaturen kunnen, dat ze weinig zelfontlading hebben en dat ze lang bruikbaar blijven.
Opladen van accu's
Loodaccu’s mogen niet te ver ontladen worden. Bij een 12V accu mag de spanning niet lager worden dan 10,5V of 11,8V. Bij volle belasting is 10,5V het minimum, zonder belasting is 11,8V het minimum. Deze waardes zijn vaak terug te vinden in de datasheet van de accu.
Ook mogen ze niet te lang ontladen blijven. Het loodsulfide kan gaan klonteren, waardoor de accu onbruikbaar wordt.
Tijdens het opladen wordt het loodsulfide weer omgezet in lood(oxide). Hierbij ontstaat waterstof en zuurstof, wat samen het explosieve knalgas vormt. Het is daarom belangrijk om de accu op te laden in een goed geventileerde ruimte, zodat het gas kan ontsnappen. Loodaccu’s zijn niet geschikt om snel op te laden. Opladen duurt 14 tot 16 uur.
Loodvliesaccu’s zijn hierop de uitzondering. Deze kunnen tot 5 keer sneller opgeladen worden.